مدیریت ریسک پروژه

تفاوت coso و iso
بررسی استاندارد کوزو و ایزو در مدیریت ریسک
جولای 2, 2024
مدیریت ریسک ناشران بورس
الزامات مدیریت ریسک سازمان بورس
آگوست 14, 2024

مدیریت ریسک پروژه

مدیریت ریسک پروژه

مدیریت ریسک پروژه چیست؟

یک پروژه زمانی بیشترین موفقیت را دارد که به طور موثر برنامه ریزی و مدیریت شده باشد. توسعه مهارت های مدیریت پروژه شما و اجرای استراتژی های موثر کاهش ریسک پروژه، می تواند به شما کمک کند، زیرا حتی پروژه هایی که به خوبی توسعه یافته اند نیز با ریسک هایی مواجه خواهند شد. بهترین راه برای جلوگیری از وقوع ریسک های پروژه، مواجهه رودررو با آنهاست. برنامه ریزی فعالانه برای این وقایع احتمالی، با کمک یک برنامه مدیریت ریسک می تواند به شما کمک کند تا تیم پروژه خود را هدایت کنید.

اگر هرگز یک برنامه مدیریت ریسک تهیه نکرده اید، ممکن است از پیامد ریسک های غیرمنتظره در پروژه های گذشته متحمل ضرر شده باشید. در این مطلب درباره مدیریت ریسک پروژه بیشتر بیاموزید و این شش مرحله آسان را برای ایجاد برنامه مدیریت ریسک خود امتحان کنید.

طرح مدیریت ریسک پروژه چیست؟

طرح مدیریت ریسک پروژه سند ای است که جزئیات چگونگی شناسایی، تجزیه و تحلیل و واکنش تیم شما به خطرات احتمالی پروژه را که هنوز رخ نداده اند، ارائه می دهد.

تفاوت ریسک پروژه و مسئله در مدیریت پروژه

ریسک پروژه شامل همه مواردی است که می تواند با به تاخیر انداختن جدول زمانی پروژه، استفاده بیش از حد از بودجه یا موارد دیگر که بر عملکرد پروژه تاثیر بگذارند. ریسک پروژه شامل مواردی است که بر موفقیت پروژه تأثیرگذار است. حل مسائل جزو رویکرد های واکنشی است و یک رویکرد پیشگیرانه نیست، اما با یک برنامه مدیریت ریسک موثر، می‌توانید مسائل بالقوه‌ای را که ممکن است در طول چرخه حیات یک پروژه ظاهر شوند، برطرف کرده و یا آن‌ها را کاهش دهید تا پروژه شما در مسیر صحیح، و همراستا با بودجه و هدف خود قرار گیرد.


چه زمان باید از مدیریت ریسک پروژه استفاده کرد؟

یک طرح مدیریت ریسک پروژه خوب واکنشی و منفعل نیست – بلکه فعال است. در حالت ایده آل، شما باید برنامه مدیریت ریسک خود را در مرحله برنامه ریزی پروژه ایجاد کنید ، به این ترتیب، شما می توانید به بهترین وجه خطرات و تأثیر بالقوه آنها را شناسایی کرده و در طول پروژه بر آن ریسک ها نظارت کنید، به جای اینکه از این ریسک ها غافل شوید و تنها در صورت دردسرساز شدن، به آن خطرات توجه کنید.
از طرف دیگر، اگر می‌خواهید ریسک‌های پروژه را برای پروژه ای که قبلاً آغاز شده است بررسی کنید، از تئوری محدودیت‌ها استفاده کنید، این تئوری چارچوبی برای کمک به شما در شناسایی ضعیف‌ترین حلقه در یک پروژه یا فرآیند و شناسایی اثر ریسک ها است.

6 مرحله مدیریت ریسک پروژه

اگر قصد دارید مدیریت ریسک پروژه را شروع کنید، در اینجا شش مرحله برای نوشتن یک برنامه مدیریت ریسک پروژه آورده شده است:

1 - شناسایی ریسک

برای شناسایی ریسک ها، با کنار هم قرار دادن لیستی از تمام رویدادهای احتمالی، یک برنامه مدیریت ریسک پروژه ایجاد کنید. رویداد هر اتفاقی است که می تواند بر برنامه، بودجه یا موفقیت پروژه شما تأثیر بگذارد. راه های مختلفی برای شروع فرآیند شناسایی ریسک وجود دارد، از جمله:

• مصاحبه با ذینفعان پروژه: بهترین راه برای شناسایی ریسک های پروژه این است که از ذینفعان داخلی و خارجی در خصوص ریسک‌ پروژه ها بپرسید. اگر پروژه های مشابهی را اجرا کرده اند، از آنها بپرسید که با چه خطراتی مواجه شده اند و چگونه می توانید از آنها جلوگیری کنید. حتی اگر پروژه‌های مشابهی را اجرا نکرده‌اند، مطمئن شوید که با ذینفعان کلیدی پروژه تماس گرفته اید تا مطمئن شوید که هیچ ریسک مهمی را از دست نداده اید.

• ریسک‌های احتمالی را با تیم خود بررسی کنید: تیم شما کسانی هستند که با آنها همه روزه در این پروژه کار خواهید کرد. قبل از شروع پروژه خود، از آنها بپرسید که آنها چه ریسک‌ های بالقوه ای را پیش بینی می کنند و یک جلسه طوفان فکری را برای شناسایی ریسک‌ های جدی پروژه خود در نظر بگیرید.

• مفروضات خود را مستند و تایید کنید: با توجه به راهنمای مدیریت پروژه (PMBOK)، مفروضات هر چیزی در مورد پروژه است که شما فکر می کنید درست خواهد بود، بدون اینکه یک واقعیت تضمین شده باشد. شما ممکن است تصمیمات پروژه را بر اساس مفروضات خود قرار دهید ، حتی گاهی ناخودآگاه این کار را انجام میدهید، اما با انجام این کار - بدون تأیید مفروضات خود - در معرض ریسک پروژه قرار می گیرید. اگر فرضیاتی که دارید واقعا درست نباشد، ممکن است پایه های پروژه شما سست شود و موفقیت پروژه شما را به خطر بیندازد.

• چک لیست های خود را بررسی کنید: بررسی کنید که آیا تیم یا بخش شما چک لیستی از ریسک های رایج ایجاد کرده است یا خیر. اگر این کار را نکرده اند، شروع به مستندسازی کنید تا خودتان را برای موفقیت در پروژه های آینده آماده کنید.

• ماتریس ارزیابی ریسک را انجام دهید: یک ماتریس ارزیابی ریسک، شدت را به چهار دسته طبقه‌بندی می‌کند: فاجعه‌بار، بحرانی، حاشیه‌ای و جزئی. این کمک می کند تا اولویت بندی کنیم که ابتدا باید با کدام ریسک بالقوه مقابله کرد.


همانطور که رویدادهای ریسک مهم را شناسایی می کنید، یک فهرست ریسک تشکیل دهید که همانطور که از نام آن پیداست، یک فهرست ریسک ، فهرستی اختصاصی از تمام ریسک های پروژه شما است. فهرست ریسک شما باید به چندین سوال در مورد ریسک‌ هایی که شناسایی کرده اید پاسخ دهد، از جمله:

• احتمال وقوع این ریسک چقدر است؟

• اگر ریسک رخ دهد چه تاثیر و شدتی دارد؟

• پاسخ ما به ریسک چیست؟

• با توجه به احتمال و تاثیر، سطح اولویت ما چیست؟

• چه کسی صاحب این ریسک است؟

2 - تجزیه و تحلیل
برای هر ریسکی که شناسایی کرده اید، احتمال، شدت و طرح پاسخ را تحلیل کنید. بسته به پیچیدگی ریسک های پروژه خود، تجزیه و تحلیل ریسک را با تیم پروژه خود یا با ذینفعان کلیدی به اشتراک بگذارید. برای تصمیم گیری در مورد شدت ریسک، به این فکر کنید که این ریسک چگونه بر اهداف پروژه شما تأثیر می گذارد. آیا جدول زمانی شما را به تأخیر می اندازد؟ یا بودجه شما را تضعیف می کند؟ یا کیفیت پروژه شما را کاهش می دهد؟ سپس، برای هر ریسک، یک پاسخ ارائه دهید. پاسخ شما لزوماً در حال حاضر یک آیتم اقدام فوری نیست - بلکه کاری است که تیم شما برای رسیدگی به ریسک در زمان مناسب انجام خواهد داد.

3 - اولویت بندی
برای اولویت‌بندی ریسک‌های خود، بررسی کنید که بر اساس فهرست ثبت ریسک و تجزیه و تحلیل ریسک، کدام ریسک‌ها به احتمال زیاد اتفاق می‌افتند و به طور بالقوه برای موفقیت پروژه شما آسیب زا هستند؟ مهم ترین ریسک هایی که باید به آنها پرداخته شود، ریسک هایی هستند که احتمال وقوع و همچنین شدت اثر بالایی دارند. شما باید همه خطرات بالقوه را زیر نظر داشته باشید و به آنها پاسخ دهید، اما اینها مواردی هستند که لازم است بیشتر به آنها توجه کنید.

4 - تخصیص مسئولیت
این مرحله اختیاری است؛ اما توصیه می شود. حتی اگر ریسک ‌های شما هنوز اتفاق نیفتاده است، تعیین زودهنگام صاحب ریسک مفید است، زیرا اعضای تیم شما آماده هستند. این شخص نه تنها باید ریسک را زیر نظر داشته باشد، بلکه فرد مورد نظر برای توسعه یک طرح کاهش خطر نیز تلاش می کند.

5 - نظارت
در این مرحله پروژه شما شروع شده است و باید مطمئن شوید که همچنان به طور فعال به نظارت بر ریسک های خود ادامه می دهید تا از هرگونه غافلگیری ناخوشایند جلوگیری کنید به این منظور:
• وضعیت را به صورت منظم بررسی کنید تا تیم پروژه شما و ذینفعان پروژه همه در جریان اتفاقات باشند و به یاد داشته باشید مدیریت ریسک باید پیشگیرانه باشد، نه واکنشی.

• به طور مجزا با صاحبان ریسک خود جلسات فردی داشته باشید. هر صاحب ریسک باید رویداد ریسک خود را زیر نظر داشته باشد و مرتباً با صاحبان ریسک تماس بگیرید تا مطمئن شوید همه چیز به خوبی پیش می رود.

• فهرست ریسک خود را برای تغییرات احتمالی بررسی کنید. اگر احتمال ریسک یا برنامه ریسک به روز شده باشد، این تغییر باید در فهرست ریسک شما نیز منعکس شود. مانند بسیاری از عناصر مدیریت پروژه، برنامه مدیریت ریسک شما نیز باید یک سند پویا باشد که تیم شما از آن برای ادامه مسیر استفاده می کند.
همکاری برای نظارت بر ریسک نیز بسیار مهم است. خیلی اوقات، مشکلات بالقوه یا مخاطرات جدیدی ظاهر می‌شوند که یکی از اعضای تیم متوجه آن‌ها شده است، اما احساس نیاز نمی کند که فوراً آن را اعلام کند. مطمئن شوید که در حال ایجاد فرهنگ همکاری تیمی هستید.

6 - پاسخ
اگر در هر نقطه ای از پروژه ، ریسکی به وقوع پیوست، زمان پاسخ دادن فرا رسیده است. با ثبت ریسک و برنامه مدیریت ریسکی که ایجاد کرده اید، حال یک برنامه اضطراری عالی برای مقابله با ریسک ها دارید.

به یاد داشته باشید: مدیریت ریسک به معنای جلوگیری از وقوع ریسک ها نیست؛ اگرچه گاهی نیز به جلوگیری از وقوع ریسک ها کمک می کند. مدیریت ریسک پروژه تمرین آماده شدن برای ریسک­ها و داشتن یک برنامه عالی برای جلوگیری از زمین گیر شدن است.

هدف مدیریت ریسک پروژه چیست؟

اجرای یک برنامه مدیریت ریسک می تواند به آماده سازی تیم شما برای رویدادهای غیرمنتظره کمک کند. اما در واقع، هر پروژه ای به یک برنامه مدیریت ریسک عمیق نیاز ندارد. اگر پروژه شما نسبتاً ساده است، ممکن است فقط به یک گفت­وگو سریع با اعضای تیم خود نیاز داشته باشید تا هر گونه ریسک­های احتمالی را بررسی کنید.

این پروژه‌ها از نظر دامنه کوچک هستند و زمان زیادی از اعضای تیم یا منابع خارجی (مانند بودجه) نمی‌گیرند و ممکن است فرآیندهایی باشند که قبلاً با موفقیت انجام داده‌اید.

اما اگر روی یک ایده پیچیده کار می کنید که دربرگیرنده ذینفعان زیاد و منابع مهم است، یک طرح مدیریت ریسک پروژه مفید خواهد بود. این پروژه ها، پروژه هایی هستند که مقدار قابل توجهی از زمان و توانایی اعضای تیم و سرمایه مالی را می طلبند. با یک طرح مدیریت ریسک پروژه مناسب، می توانید اطمینان حاصل کنید که پروژه در محدوده تعیین شده باقی می ماند و در نهایت موفق می شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *